กฎของเกมธุรกิจ

รูป 1 : เกมบันไดงู

ไฮไลท์

ทำไมการใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยี ข้อมูล และ AI จึงมักถูกใช้แค่ในองค์กรหรือบริษัทขนาดใหญ่ ทั้งที่จริงแล้วธุรกิจขนาดเล็กถึงกลาง สามารถเริ่มต้นได้ง่าย ความซับซ้อนน้อยกว่า และใช้งบประมาณการลงทุนประหยัดกว่าเมื่อเทียบกับธุรกิจขนาดใหญ่

บทความนี้จะพาคุณค้นหาว่า ธุรกิจที่ใช้ทั้ง เทคโนโลยี Data AI รวมถึงกลยุทธ์ธุรกิจที่ดี จะช่วยให้คุณในฐานะเจ้าของธุรกิจหรือผู้นำทำธุรกิจที่มีทั้งกำไร ลูกค้ารักในแบรนด์ของคุณ และเติบโตอย่าง Mitigate Risk ได้มากกว่าเมื่อวาน ผมรับรองได้เลยว่าเนื้อหาบทความนี้อ่านสนุก เพราะผมได้ลดทอนศัพท์เทคนิคให้ได้มากที่สุด และเปรียบเทียบ (metaphor) ธุรกิจกับโมเดลสัตว์วิเศษกับการเล่นเกมบันไดงู เพื่อให้คุณเข้าใจง่ายและนำไปประยุกต์ใช้ได้จริงกับธุรกิจของคุณ

ดิตถานนท์ ครุฑเมือง เจ้าของธุรกิจSME ผู้ใช้ตัวจริงในการนำเทคโนโลยี ข้อมูล และ AI มาเพิ่มศักยภาพกับธุรกิจของตัวเอง

รูป 2 : อธิบายธุรกิจด้วยเกมบันไดงู

ธุรกิจสำเร็จได้ขึ้นอยู่กับความได้เปรียบในการแข่งขัน คล้ายกับเกมบันไดงูที่คุณเคยเล่นในตอนเด็กๆ ถ้าใครไปถึงเส้นชัยก่อน คนนั้นคือผู้ชนะ

วันนี้ (ปลายปี 2024) ถ้าคุณได้พลังพิเศษ (Magic) สามารถผลิต Blackwell GPU ได้ก่อน Nvidia แล้วล่ะก็ ในวันนี้ผมเชื่อว่า คุณเองตอนนี้ต้องเป็นคนดังในระดับที่นิตยสาร Forbes และ Fortune ต้องเชิญคุณมาสัมภาษณ์แทน Jensen Huang เจ้าของ Nvidia ตัวจริงอย่างแน่นอน

คำถามคือแล้วพลังพิเศษ(Magic)ที่ว่านี้ คุณจะสามารถหามันเจอในชีวิตจริงได้อย่างไร? คำตอบคือคุณจะพบ Magic นี้ได้ผ่านสัตว์วิเศษ (Creature)

สัตว์วิเศษช่วยให้คุณสามารถสร้างเวทมนตร์ในการสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันทางธุรกิจได้จริง คุณจำเป็นต้องมีสัตว์วิเศษก่อนถึงจะมี Magic ลองนึกถึงถ้าลำพังมีเพียงแค่ Jensen Huang เพียงคนเดียวจะสามารถสร้าง Blackwell GPU ขึ้นมาเองได้จริงๆหรือเปล่า แล้วอะไรล่ะที่ทำให้ Jensen Huang สามารถใช้ Magic เสก Blackwell GPU* ขึ้นมาได้ นั้นก็เพราะ Jensen Huang มีสัตว์วิเศษที่ชื่อว่า Nvidia

สัตว์วิเศษจึงหมายถึงบริษัทนี่เอง แต่ทำไมหลายๆบริษัททั่วโลกกลับไม่เห็นประสบผลสำเร็จเหมือนอย่าง Nvidia เลย ทำไมยังมีบริษัทอีกมากมายที่ไม่สามารถแสดงความสามารถพิเศษ(Magic) ออกมาได้ ทำไมบริษัทเหล่านั้นจึงเป็นแค่บริษัทธรรมดา หรือถึงขั้นเลวร้ายไปต่อไม่ได้จนถึงขั้นล้มสลายไป

The failure rate of startups in America is notably high, over 20% of new ventures fail within the first year, and 66% fail within six years.

(Zacharakis, A., Meyer, G., & Decastro, J. (1999). Differing Perceptions of New Venture Failure: A Matched Exploratory Study of Venture Capitalists and Entrepreneurs. Journal of Small Business Management, 37, 1.)

บทความนี้จะชวนคุณมาค้นหากันว่า ปัจจัยอะไรบ้างที่ทำให้บริษัทหรือธุรกิจไม่สามารถสร้างความสามารถในการทำกำไร, ความพึงพอใจของลูกค้า และความสามารถในการเติบโต ซึ่งแท้จริงแล้วล้วนแต่เป็นเรื่องสำคัญที่ทำให้บริษัทสามารถสร้างความแตกต่างจนนำไปสู่การสร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน จนสามารถผลิตสินค้าหรือบริการที่น่าประทับใจ เฉกเช่นเดียวกับ Nvidia สร้างสรรค์ Blackwell GPU ออกมาและสร้างปรากฎการณ์พัฒนาอีกขั้นของ AI

แต่นั้นไม่สำคัญว่าธุรกิจที่ดีต้องเป็นธุรกิจที่ยิ่งใหญ่หรือเปลี่ยนแปลงโลกได้เสมอไป เพราะอันที่จริงแล้วแต่ละบทที่คุณจะอ่านต่อไปนี้ คุณจะได้รู้จักตัวสัตว์วิเศษหลักๆอีก 3 ชนิด นั้นคือ ไดโนเสาร์,ยูนิคอร์น และ อูฐ ซึ่งจะช่วยให้คุณในฐานะเจ้าของธุรกิจ ที่อาจกำลังพึ่งเริ่มต้นทำธุรกิจขนาดเล็กๆเพียงลำพัง จนไปถึงเป็นองค์กรขนาดกลางที่ทำธุรกิจมามากกว่า 10 ปี แล้วแต่ยังไม่สามารถสร้า ผลิตภัณฑ์หรือบริการใหม่ๆขึ้นมาเพื่อขยับธุรกิจไปอีกขั้นได้ บทความนี้และเครื่องมือ (Tools) ท้ายบท จะช่วยให้คุณสามารถสร้างบริษัทหรือธุรกิจที่ดีที่สุด ไม่จำเป็นที่ต้องเปลี่ยนแปลงโลก ขอแค่สามาร เปลี่ยนแปลงและสร้างความแตกต่างได้ในระดับสังคมหรือตลาดเฉพาะ (Niche Market) ก็ถือว่าคุณมาถูกทางแล้วครับ

เกมธุรกิจที่คุณต้องเข้าใจในกติกา

หากเปรียบขั้นตอนในการดำเนินงานทางธุรกิจ ตั้งแต่ ก่อตั้งบริษัท สร้างสินค้าหรือบริการ ตั้งชื่อแบรนด์ ร่วมมือกับ Suppliers จ้างทีมงาน ทำการตลาดเพื่อค้นหาลูกค้า สร้างความสัมพันธ์กับลูกค้า พัฒนาปรับปรุงเพิ่มประสิทธิภาพและจัดการต้นทุน ลงทุนเพิ่มขยายธุรกิจ จนถึงการดำเนินธุรกรรมทางการเงิน เช่น การกู้เงินเพิ่ม, ระดมเงินลงทุนจากผู้ถือหุ้น อื่นๆอีกมากมาย ล้วนแล้วต้องเกี่ยวข้องกับการตัดสินใจของคุณในฐานะเจ้าของหรือผู้นำองค์กร ซึ่งหากคุณตัดสินใจถูก เกมนี้ถือว่าคุณเล่นได้ดีเสมอตัว แต่หากตัดสินใจพลาดนั้นเท่ากับว่าคุณแพ้แล้วในเกมธุรกิจนี้

นั้นแปลว่าช่องตัวเลขในเกม Snakes and Ladders ที่เราทุกคนล้วนเคยเล่นกันมาก่อน โดยเริ่มจากช่องเลข 1 นั้นเท่ากับว่าคุณเริ่มต้นทำธุรกิจแล้ว ไปจนจบเกมถึงช่องตัวเลขเท่าไหร่นั้นขึ้นอยู่กับเกม Snakes and Ladders นัั้นๆว่าใครเป็นคนสร้างขึ้นมา บางเกมอาจจบเกมด้วยใครไปถึงช่องเลขที่ 100 ก่อนคนนั้นคือผู้ชนะ บางเกมแค่ถึงช่องเลขที่ 30 ก็เป็นผู้ชนะได้แล้ว นั้นไม่แตกต่างเลยกับการทำธุรกิจ

เพราะแต่ละธุรกิจล้วนมีความแตกต่างกันอย่างเห็นได้ชัด บางธุรกิจอาจต้องเริ่มด้วยการระดมทุนเป็น Startup ที่ต้องใช้เงินลงทุนจำนวนมาก ต้องใช้เทคโนโลยข้อมูลระดับ Big Data และ AI ในการเข้ามาจัดการธุรกิจแบบครบวงจร อีกทั้งต้องขยายสาขามีทีมงานอยู่ต่างประเทศ จำหน่ายสินค้าหรือให้บริการได้ทั่วโลก ถึงนับว่าสำเร็จได้ ตัวเลขในตอนจบเกม Snakes and Ladders ของบริษัทเหล่านี้คงมีช่องตัวเลขที่มากกว่า 100 ขึ้นไปแน่นอน

แต่กลับกันกับบริษัทที่ให้บริการหรือผลิตสินค้าให้กับลูกค้าเฉพาะกลุ่ม และเป็นธุรกิจขนาดเล็กกว่า ก็คงไม่ต้องเริ่มต้นเป็น Startup ที่ต้องเสี่ยงระดมทุนเพื่อลงทุนอะไรที่มากมาย ขอเพียงแค่ธุรกิจสามารถสร้างกำไรที่เพียงพอต่อความอยู่รอดนั้นก็เป็นเป้าหมายที่จะชนะเกมธุรกิจได้แล้ว นั้นหมายความว่าเกมธุรกิจ Snakes and Ladders ของธุรกิจขนาดเล็กอาจจบลงเมื่อคุณไปถึงช่องเลขที่ 30 หรืออาจน้อยกว่านั้น

จำนวนช่องตัวเลขในเกมธุรกิจไม่ได้มีหน่วยเป็นเวลา

แต่มีหน่วยเป็นระยะทางที่ธุรกิจทำได้สำเร็จ เช่น Jensen Huang CEO ของ Nvidia ได้ไปเปิดตัวที่ประเทศไทย จนสร้างแรงกระเพื่อมในประเทศไทย โดยมีบริษัทและแรงงานในประเทศไทยให้ความสนับสนุนร่วมมือกับ Nvidia ก็นับว่า Nvidia ได้เดินก้าวมาเพิ่มได้ 1 ช่องแล้ว สมมุติว่าเดิมก่อนมาไทย Nvidia เคยอยู่ที่ช่องที่ 83 แต่หลังจบงานที่ประเทศไทย Nvidia ก็ก้าวเพิ่มมาอยู่ช่องที่ 84

ไม่สำคัญว่า Nvidia จะใช้เวลาในการดำเนินการเตรียมตัวมาเปิดตัวในประเทศไทยนานเท่าไหร่ จะใช้เวลา 1 ปี หรือเพียง 1 วัน เราวัดระยะทางที่ Nvidia ทำได้สำเร็จก้าวหน้าจากเดิมมาคือ 1 ช่อง

ในทางกลับกันในตอนที่ Nvidia คิดค้นสร้าง Blackwell GPU ขึ้นมาได้ ก็ถือว่า Nvidia ได้ก้าวผ่านมามากกว่า 1 ช่อง แต่อาจเป็นก้าวสำคัญ ที่ทำให้ Nvidia กระโดดขึ้นบันไดในเกม Snakes and Ladders พุ่งพรวดมากกว่า 10 ช่อง ซึ่งในปี 2024 หุ้น Nvidia พุ่งขึ้นมาประมาณ 168%

นั้นคือความพิเศษของบันได ซึ่งไม่จำเป็นว่าเรื่องนี้จะเกิดขึ้นได้เฉพาะในธุรกิจใหญ่ๆอย่างเช่น Nvidia ได้เพียงอย่างเดียว บริษัทขนาดเล็กถึงกลางก็สามารถสร้างบันไดได้เช่นเดียวกัน และในโลกทุกวันนี้ก็เกิดขึ้นจริงแล้ว เพียงแต่คุณเองอาจไม่ได้สังเกตเนื่องจากบริษัทหรือธุรกิจเหล่านั้นเป็นธุรกิจขนาดเล็กและอาจอยู่ห่างไกลจากความสนใจของคุณ

ข้อมูลเชิงลึกของธุรกิจดิตถานนท์

ธุรกิจของผมได้นำข้อมูลพฤติกรรมการซื้อของลูกค้ามา Predictive ว่าลูกค้ามีแนวโน้มในการซื้อสินค้าของผม เนื่องจากสินค้าของผมเป็นเต็นท์ที่ใช้สำหรับทำที่พัก ดังนั้นปัจจัยในช่วงเทศกาล และฤดูท่องเที่ยว ส่งผลต่อ demand ของลูกค้า ดังนั้นการนำพฤติกรรมลูกค้ามาวิเคราะห์ส่งผลต่อการเพิ่ม Operating Efficiency พูดง่ายๆก็คือสินค้าของผมที่ผลิตมาถูกเปลี่ยนเป็นกำไรได้เร็วขึ้น เงินลงทุนไม่จมอยู่ในสต็อคสินค้า และยังผลิตได้เพียงพอ demand ของลูกค้า ทำให้ธุรกิจของผมไม่พลาดในการสร้างกำไรในทุกช่วงเวลา นี่คือบันไดที่ทำให้ธุรกิจของผมก้าวไปข้างหน้าได้เร็วกว่าเปรียบเหมือนขึ้นบันไดไป 3 ช่อง เทียบกับการเดินธรรมดาซึ่งส่งผลให้ธุรกิจก้าวไปได้เพียง 1 ช่อง

รูป 3 : แผนภูมิพยากรณ์การขาย

รูป 4 แสดงการ Predictive ยอดขายของเต็นท์ที่เป็นธุรกิจจริงของผม ซึ่งสังเกตได้ว่าในช่วงปลายปีจะมี Demand เป็นจำนวนมาก

หากบันไดคือทางลัด งูคือกับดัก (Pitfall) โดยรูปแบบของกับดักในทางธุรกิจมีตั้งแต่ การเผชิญปัญหาภายในองค์กรจนไปถึงปัจจัยภายนอกที่ธุรกิจไม่สามารถควบคุมได้ เช่น ปัญหาเศรษฐกิจในระดับประเทศ แต่ Pitfall ที่เป็นปัญหาหนักที่สุดที่อาจทำให้ธุรกิจของคุณพบความหายนะได้มากที่สุดนั้นคือ การตัดสินใจที่ผิดพลาด

ในตอนต้นผมได้กล่าวไว้ว่า หากคุณในฐานะผู้นำตัดสินใจถุก ก็ถือว่าทำดีเสมอตัว แต่หากตัดสินใจผิดพลาด อาจส่งผลร้ายแรงให้ธุรกิจของคุณย้อนกลับมายังจุดเดิมที่คุณเคยอยู่หรือหมายถึงสถานะการเงิน(Finance) ที่ไม่ได้ดีเหมือนก่อนเจอวิกฤต ลองสังเกตง่ายๆว่าหากคุณเคยทำธุรกิจ จะมีบางช่วงที่คุณมีเงินในบัญชีธนาคารเป็นจำนวนมาก แต่หากคุณตัดสินใจผิดพลาด เช่น ลงทุนผิดที่ทำให้คุณขาดทุน ส่งผลให้เงินในบัญชีของคุณกลับไปมีเงินน้อยเท่ากับก่อนช่วงที่ธุรกิจของคุณเคยประสบผลสำเร็จมา นั้นคือธุรกิจของคุณเจองูเข้าแล้ว

ทางเดียวที่จะเลี่ยงไม่ให้ธุรกิจของคุณเจองู คือคุณต้องพิจารณาความเสี่ยงให้ถี่ถ้วนและยังต้องแก้ไขปัญหารวดเร็วพอก่อนที่คุณจะเผลอเดินไปเหยียบหัวงู จนงูพาคุณย้อนกลับมาสถานะธุรกิจที่เดิมเหมือนเมื่อหลายปีก่อน หรือเลวร้ายจนถึงขั้นล้มละลาย เราจะกลับมาลงลึกถึงงูหรือกับดัก (Pitfall) เพื่อค้นหาวิธีการหลีกเลี่ยงในบทที่ 6

ถึงตอนนี้คุณเองก็คงอยากจะทอยลูกเต๋าให้เกมธุรกิจของคุณตกลงแค่ช่องที่จะพาธุรกิจของคุณขึ้นบันไดพาคุณประสบผลสำเร็จได้ไวๆ และหลีกเลี่ยงโชคชะตาที่พาธุรกิจของคุณไปเหยียบงูที่นำสู่การถดถอยทางธุรกิจจริงไหมครับ

แต่ในโลกธุรกิจจริงไม่มีการทอยลูกเต๋า มีแต่การตัดสินใจของคุณ และความแข็งแรงของธุรกิจของคุณเท่านั้นที่จะพาธุรกิจของคุณไปเจอบันได หรือ งู

นั้นหมายความว่าตัวพลิกเกมไม่ใช่ดวง แต่มันคือสัตว์วิเศษที่คุณสามารถควบคุมได้

ดังนั้นความสำคัญในเกมธุรกิจ คือการพัฒนาสัตว์วิเศษเป็นของคุณเอง เพื่อสร้างบันไดในการพัฒนาธุรกิจ และหลีกเลี่ยงหรือ mitigate Risk เพื่อทนทานต่อการโดนงูทำร้ายธุรกิจของคุณ

เคล็ดลับ 4 ขั้นตอนโมเดลสัตว์วิเศษในการพิชิตเกมธุรกิจ

ขั้นตอนที่ 1 เลือกสัตว์วิเศษที่เหมาะสมกับธุรกิจของคุณ

ตั้งเป้าหมายธุรกิจและประเมินสถานะธุรกิจตามความเป็นจริง

ขั้นตอนที่ 2 เติมอาหารให้สัตว์วิเศษ

ใช้เทคโนโลยี Data AI รวมถึงรวบรวมหรือพัฒนาทีมงานที่เห็นความสำคัญของเทคโนโลยีในการแก้ไขปัญหาธุรกิจที่เหมาะสมกับสัตว์วิเศษที่คุณเลือกตามขั้นตอนแรก

ขั้นตอนที่ 3 ออกเดินทางโดยต้องรู้ความเสี่ยง

วิเคราะห์ปัญหาและความเสี่ยงของธุรกิจคุณ จนถึงการลดทอนความเสี่ยง (Mitigate Risk) ก่อนลงมือทำ

ขั้นตอนที่ 4 หมั่นดูแลสัตว์วิเศษของคุณอยู่เสมอ

ด้วยระบบตรวจสอบความสามารถในการทำกำไร, ความพึงพอใจลูกค้า และความสามารถในการเติบโต

รูป 4 : 4 ขั้นตอน โมเดลสัตว์วิเศษในการพิชิตเกมธุรกิจ

4 ขั้นตอนโมเดลสัตว์วิเศษนี้สามารถใช้ได้จริงกับทุกขนาดธุรกิจ ทุกสถานะทางธุรกิจ ไม่ว่าธุรกิจของคุณเป็นอย่างไร เช่น ธุรกิจในช่วงเริ่มต้น (Start Up) ธุรกิจช่วงเติบโต (Growing) ธุรกิจช่วงมั่นคง (Mature) และธุรกิจช่วงเสื่อมถอย (Decline) เคล็ดลับ 4 ขั้นตอนนี้จะช่วยสร้างกรอบ Framework)ใ ห้คุณไม่ไขว้เขว และยังช่วยเพิ่มความมั่นใจให้กับคุณในฐานะเจ้าของธุรกิจหรือผู้นำองค์กรจะสามารถนำพาธุรกิจของคุณไปจนถึงเส้นชัยได้อย่างปลอดภัย

ความหมายของการเข้าเส้นชัย

นิยามของการเข้าถึงเส้นชัยในแต่ละธุรกิจล้วนแตกต่างกัน สำหรับบางธุรกิจที่เป็นธุรกิจเปลี่ยนโลก เช่น Nvidia เจ้าของธุรกิจอย่าง Jensen Huang  อาจต้องการให้ Nvidia อยู่ในตำแหน่งแกนกลางของธุรกิจ AI ดังนั้นเส้นชัยของ Nvidia อาจเป็น Market Share ด้าน chips ที่ต้องการเป็น Monopoly Business ให้ได้มากที่สุดโดยไม่ผิดกฏหมายของประเทศนั้นๆ

ในขณะที่บางบริษัทขนาดกลาง เส้นชัยของเขาอาจเป็นระดับ ROI (Return on Investment) และพยายามคงที่ ROI ไม่ให้ต่ำไปกว่านี้ก็ถือว่าธุรกิจนี้ได้เข้าเส้นชัยไปแล้วเช่นกัน

นั้นคือตัวอย่างความหมายของเส้นชัย ที่เป็นอุดมคติเท่าที่ธุรกิจหนึ่งจะสามารถทำได้ในอุตสาหกรรมที่ยืนอยู่ ไม่สำคัญว่าต้องยิ่งใหญ่มากแค่ไหน ขอแค่เป็นธุรกิจที่ดีที่สุดในแบบของตัวเองได้ก็เพียงพอแล้ว

ความแตกต่างอย่างหนึ่งระหว่างเส้นชัยในเกม Snakes and Ladders คือ เกมจะจบทันทีเมื่อมีใครคนหนึ่งถึงเส้นชัยก่อน แต่สำหรับธุรกิจการเข้าเส้นชัยเป็นเพียงตัวบอกว่าธุรกิจของคุณทำเรื่องทุกอย่างได้ดี ครบถ้วน และที่สำคัญคุณเองพอใจกับระดับความสำเร็จนี้แล้ว

รูป 5 : ตัวอย่างการเข้าเส้นชัย

ในบทถัดไปจะลงลึกถึงขั้นตอนที่ 1 เลือกสัตว์วิเศษที่เหมาะสมกับธุรกิจของคุณ คุณจะเข้าใจว่ามีสัตว์วิเศษอะไรให้คุณเลือกได้บ้าง แล้วสัตว์วิเศษแบบไหนที่เหมาะกับคุณมากที่สุด

Conclusion

กติกาของเกมธุรกิจเปรียบเทียบกับเกม Snakes and Ladders

• ช่องตัวเลข = ระยะทางที่ธุรกิจทำได้สำเร็จ

• บันได = ทางลัดที่เกิดจากการตัดสินใจที่ถูกต้อง

• งู = กับดัก (Pitfall) ส่วนใหญ่มาจากการตัดสินใจที่ผิดพลาด

• ผู้เล่น = คุณในฐานะผู้นำองค์กร

• สัตว์วิเศษ = บริษัท หรือ ธุรกิจ

อ้างอิง : *New Blackwell GPU, NVLink and Resilience Technologies Enable Trillion-Parameter-Scale AI Models https://nvidianews.nvidia.com/news/nvidia-blackwell-platform-arrives-to-power-a-new-era-of-computing

---

ดิตถานนท์ ครุฑเมือง

บทความนี้เขียนโดยผมเอง Dithanon Khrutmuang ผู้ก่อตั้ง Power Ladder ไม่ใช่ AI เป็นคนเขียน ถึงแม้จริงๆแล้ว Ai ก็อาจเขียนบรรยายความสามารถของตัวเองออกมาได้

นัดปรึกษากับเราเพื่อหาวิธีการใช้ Data และ AI ที่เหมาะสมกับธุรกิจของคุณ ทั้งในการเพิ่มประสิทธิภาพ ลดความเสี่ยง(Mitigate Risk) และลดค่าใช้จ่ายในระยะยาวให้ธุรกิจของคุณได้แล้ววันนี้

เรียนรู้เพิ่มเติม